(๒) คุณยายบุญธรรม

คุณยายบุญธรรม ขาวลออ
ครั้งแรกที่พบคุณยายบุญธรรม ขณะนั้นคุณลุงอุดม ลูกชายคนกลางซึ่งมีอาชีพขับสามล้อในตลาดกำลังดำงม ของที่จมอยู่ใต้น้ำ เนื่องจากกลับมาเก็บของไม่ทันเมื่อน้ำมาในปริมาณมาก คุณยาย ลูกสะใภ้ และ หลาน นั่งอยู่บนพื้นที่ยกสูงหนีน้ำ ขาดแคลนทั้งน้ำสะอาด และ อาหารการกิน

เมื่อเราลงไปเยี่ยมอีกหลายครั้งจึงทราบว่า เรือนของคุณยายนั้นแยกออกจากเรือนของลุงอุดม แม้กำลังขาจะไม่มี ต้องใช้มือถัดพื้น เพื่อเคลื่อนที่ไปรอบๆ บ้าน คุณยายก็ยังต้องหุงหาอาหารทานเอง ในช่วงที่ลูกชายไปขี่สามล้อ ปริมาณข้าวที่ตวงหุงแค่พอทานมื้อสองมื้อ กับอาหารง่ายๆ อย่างไข่ดาว คุณยายก็ไม่เคยบ่น หูคุณยายไม่ดี เวลาจะพูดคุยต้องไปพูดข้างๆ หู นักเรียนป.๖ และคุณครูอาสา จึงมักแวะไปรับประทานอาหารกลางวันกับคุณยายในช่วงที่เราลงไปก่อสร้างในพื้นที่เสนา เมื่อมีเพื่อนคุยอาหารมื้อนั้นก็ดูอร่อยขึ้น คนทานมีชีวิตชีวาขึ้น ครูอาสาพากันไปทำความสะอาดทั้งในห้องครัว ห้องน้ำ ซึ่งมีกองทัพยุงอาศัยอยู่

บ้านของคุณยายได้รับการซ่อมแซมในส่วนของฝาผนัง ระเบียงบ้าน ตอนนี้คุณยายก็มีที่นั่งเล่นช่วงกลางวันที่มั่นคงแข็งแรงพอ แต่นั้นคงไม่ช่วยให้คุณยายแจ่มใสได้เท่ากับช่วงเวลาที่มีลูกๆ หลานๆ มานั่งคุย ดูแลข้าวปลาให้เป็นแน่